Rekuperacja – innowacyjny system wentylacji

Czego dowiesz się z tego artykułu?

W tym artykule dowiesz się, na czym polega rekuperacja w domu oraz jakie korzyści przynosi. Poznasz rodzaje rekuperacji oraz koszt tego rozwiązania. Podpowiemy też, czym różni się wentylacja mechaniczna od wentylacji grawitacyjnej, a także na czym polega montaż rekuperacji.

Przejdź do akapitów:

• Rekuperacja w domu – na czym polega?
• Rekuperacja w domu – korzyści
• Rekuperator – rodzaje
• Montaż rekuperacji
• Rekuperacja – koszt

Rekuperacja w domu – na czym polega?

Alternatywą tradycyjnej wentylacji grawitacyjnej jest rekuperacja, czyli wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła. Jest to energooszczędna wentylacja pomieszczeń polegająca na dostarczeniu świeżego powietrza z zewnątrz i jednoczesnym oddaniu powietrza zanieczyszczonego i zużytego, zwykle z wysoką zawartością dwutlenku węgla. Powietrze, które przechodzi przez system rekuperacji jest przefiltrowane, czyli pozbawione insektów, zanieczyszczeń i kurzu. Dodatkowo wentylacja mechaniczna wprowadzane do domu powietrze ogrzewa tym, które jest z niego wyciągane. Tym samym rekuperacja oznacza odzysk ciepła z wentylacji oraz niższe rachunki za ogrzewanie.

Wentylacja grawitacyjna

Aby zrozumieć w pełni zagadnienie rekuperacji w domu, warto poznać tradycyjny sposób wentylacji jakim jest wentylacja grawitacyjna. Wentylacja grawitacyjna funkcjonuje dzięki konwencji, czyli ruchowi powietrza, który jest wywołany różnicą jego gęstości i ciśnienia. Ruch ten jest odczuwalny, gdy powstaje tzw. ciąg powietrza, który wyciąga powietrze wentylacyjnym kanałem grawitacyjnym przez komin do góry. Aby wentylacja grawitacyjna działała poprawnie, stolarka okienna nie może być szczelna, ponieważ musi ona umożliwiać napływ powietrza z zewnątrz – w tym celu uchylamy okna, otwieramy nawiewniki okienne, czy też korzystamy z nieszczelności budynku.

Kolejnym warunkiem działania tej wentylacji jest różnica temperatur – na zewnątrz powinno być znacznie chłodniej niż w pomieszczeniach. Przyjmuje się, że różnica temperatur powinna wynosić co najmniej 12 stopni Celsjusza. Prawidłowa wentylacja budynku jest zatem trudna do osiągnięcia w sezonie letnim. Zaletą wentylacji grawitacyjnej jest z pewnością brak potrzeby korzystania z urządzeń mechanicznych, jednak warto pamiętać, że obecnie powstające budynki tworzone są z myślą o szczelności i energooszczędności. Wentylacja grawitacyjna jest zatem trudna do kontroli i uzależniona od warunków atmosferycznych. Nie pozwala też na filtracje powietrza oraz naraża na ogromne straty ciepła w budynku.

Rekuperacja w domu – korzyści

Rekuperacja (wentylacja mechaniczna) to nowoczesny sposób na wentylację budynku, który zastępuje tradycyjną wentylację grawitacyjną. Rekuperacja to szczególnie istotne rozwiązanie przy obecnych technologiach budowy, które zapewniają szczelność budynków, przez co dotychczasowe rozwiązania tracą na wartości. Warto zaznaczyć również, że w przypadku domów energooszczędnych i pasywnych uzyskanie odpowiednich dla nich parametrów jest niemal niemożliwe bez nowoczesnej rekuperacji.

Rekuperacja to przede wszystkim gwarancja świeżego powietrza uzyskanego z zewnątrz do szczelnego, ciepłego domu. Mechanizm ten oczyszcza powietrze z kurzu, smogu, bakterii, wirusów, a także zapachów. Biorąc pod uwagę jak długi czas spędzamy w domach, powinniśmy dbać o dobrą jakość powietrza tej przestrzeni. Słaba jakość powietrza negatywnie wpływa na nasze samopoczucie i zdrowie, a także może prowadzić też do rozwoju pleśni i grzybów, które wpłyną negatywnie również na sam budynek co w przyszłości będzie trudne do odczarowania.

Korzyści płynące z rekuperacji to m.in.:

• lepsze zdrowie i samopoczucie, ponieważ rekuperacja zapewnia czyste i świeże powietrze przez całą dobę bez przerwy, niezależnie od pór roku czy warunków atmosferycznych,
• filtracja nawiewanego powietrza, która odseparowuje smog, kurz, zarodniki pleśni i grzybów, a także wirusy i bakterie,
• realnie odczuwalne oszczędności w portfelu, ponieważ rekuperacja ponowne wykorzystuje raz wytworzone ciepło, czyli nie naraża domu na niepotrzebne straty ciepła,
• komfort wynikający z braku konieczności otwierania okien i wietrzenia pomieszczeń, co oznacza brak przeciągów, owadów czy też nieestetycznie zaparowanych szyb i luster.

Rekuperator – rodzaje

Podczas wyboru rekuperatora warto kierować się tym, jak wysoki odzysk ciepła oferuje dane rozwiązanie. Sprawność oznacza ilość strat wentylacyjnych, jaka jest odzyskiwana i ponownie wykorzystywana. Najczęściej stosowane wymienniki ciepła w domowych centralach wentylacyjnych to:

• wymiennik ciepła przeciwprądowy – sprawność na poziomie około 80-96%,
• wymiennik ciepła obrotowy – sprawność na poziomie około 80-88%,
• wymiennik ciepła krzyżowy – sprawność na poziomie około 50-60%.

Stosowanym rozwiązaniem jest też rekuperator ścienny, który montuje się na ścianie zewnętrznej. Nie wymaga on pełnej instalacji. Plusem rekuperatora ściennego jest dość łatwy montaż w istniejących już budynkach, ponieważ poza otworem w ścianie i montażem konieczne jest jedynie doprowadzenie przewodu zasilającego.

Montaż rekuperacji

Montaż rekuperacji polega na instalacji rekuperatora oraz rozprowadzeniu kanałów wentylacyjnych w niewidocznych miejscach domu, dlatego też system rekuperacji uwzględnia się już na samym początku projektowania domu. Montaż rekuperatora – czyli centrali wentylacyjnej z odzyskiem ciepła – może odbyć się zarówno na poddaszu nieużytkowym, w schowku, jak i w większej szafie, ponieważ centrala jest niewielkich rozmiarów. Konieczne jest jednak zapewnienie miejsca z dogodnym dostępem do rekuperatora, ponieważ urządzenie to będzie w przyszłości konserwowane i serwisowane. Miejsce na rekuperator powinno być pozbawione brudu, który negatywnie wpłynie na proces wentylacji, dlatego niepolecanym pomieszczeniem jest np. kotłownia na węgiel.

Rekuperacja w starym domu

Wentylację mechaniczną można zastosować także w starym domu, lecz przyniesie ona znaczne korzyści tylko, jeśli ściany i okna budynku są szczelne. Przed decyzją o wymianie grawitacyjnej instalacji wentylacyjnej na rekuperacje, konieczny będzie projekt, który pozwoli na wkomponowanie przewodów wentylacyjnych nowego systemu w bryłę budynku. Projektant określi, czy w danym domu konieczny jest generalny remont, czy będzie można częściowo wykorzystać dostępne już kanały po wentylacji grawitacyjnej. W niektórych przypadkach nieuniknione będzie kucie ścian, które pomoże określić przebieg wentylacji oraz stworzyć nowe kanały wentylacyjne.

Rekuperacja – koszt

Koszt montażu rekuperacji uzależniony jest od wielu czynników. Przede wszystkim istotne jest to, na jakie urządzenie się zdecydujemy, ponieważ możemy wybrać centralę zarówno za 2 tysiące, jak i 12 tysięcy lub więcej. Na cenę rekuperatora wpływa jakość wykonania, wydajność, parametry techniczne, wygoda sterowania czy też dodatkowe funkcje, np. chłodzenie, nawilżanie domu. Urządzenia z wyższych półek cenowych będą miały wydajność na wyższym poziomie, co pozwoli na znaczne obniżenie rachunków za ogrzewanie. Koszt rekuperacji to też koszt pozostałych materiałów, odpowiednich kanałów, kształtek, rozdzielaczy oraz montaż. Profesjonalny montażysta zadba o prawidłową instalację, dzięki czemu unikniemy późniejszych napraw. Poprawna instalacja rekuperacji wpłynie także na bezgłośność urządzenia. Na cenę montażu wpływa metraż budynku, ilość pomieszczeń, dodatkowe akcesoria do urządzenia, konstrukcja budynku, a nierzadko również region czy miasto, w którym wykonywana jest usługa.

Na koszt systemu wentylacji mechanicznej wpłynie zatem:

• projekt instalacji,
• wybrane urządzenia i kanały wentylacyjne,
• dodatkowe wyposażenie, np. jednostka chłodząca (obniża ona temperaturę powietrza), urządzenie oczyszczające powietrze, czujniki wilgotności itp.
• sterownik do rekuperatora,
• montaż,
• eksploatacja, przeglądy i ewentualny serwis.

System rekuperacji wymaga sporej inwestycji, jednak jest to rozwiązanie, które pomimo kosztów eksploatacyjnych po kilku latach się zwróci. Zgodnie z prawem budowlanym każdy dom musi mieć wentylację. Specjaliści odradzają wybór wentylacji grawitacyjnej na rzecz rekuperacji z wysoką sprawnością odzysku ciepła. Decydując się we wczesnym etapie projektowania domu na nowoczesne rozwiązanie, będziemy mogli zrezygnować z budowy kosztownego komina, zakupić tańsze okna bez nawiewników, a także wybrać niektóre okna bez możliwości ich późniejszego otwierania. Takie decyzje przyniosą sporo oszczędności, które można przeznaczyć na częściową opłatę rekuperacji.

Największa zaleta nierozłącznie powiązana z wentylacją mechaniczną to z pewnością pozbawione zanieczyszczeń powietrze w domu, które wpływa na lepsze samopoczucie i zdrowie, a także na dobrą jakość budynku i jego żywotność. Dom z wentylacją mechaniczną oddaje zużyte powietrze i zapewnia świeże z niską zawartością dwutlenku węgla. Odpowiednie doposażenie rekuperacji pozwoli też na dodatkowe chłodzenie latem czy też nawilżanie powietrza.

Zobacz też pozostałe artykuły.