Muranów to obszar w warszawskiej dzielnicy Śródmieście. Graniczy z obszarami: Nowe Miasto, Stare Miasto, Śródmieście Północne, Nowolipki i Powązki.
W tym artykule poznasz obszar Muranów. Opowiemy Ci o jego historii oraz zabytkach. Dowiesz się także, jakie atrakcje można znaleźć w tej lokalizacji.
Przejdź do akapitów:
Historię Muranowa grubą kreską dzieli II wojna światowa, podczas której obszar został zrównany z ziemią. Pierwsze osiedla mieszkalne wybudowano w tej okolicy już w XVII w., były to bliskie przedmieścia ówczesnej Warszawy. W XIX w. Muranów zasiedlili białoruscy i litewscy Żydzi, na ulicach mówiono po hebrajsku, rosyjsku i w jidisz. Zabudowa była tu gęsta i chaotyczna. Podczas II wojny światowej zdecydowano się utworzyć tu getto, które w 1940 r. zostało zamknięte i otoczone murem, w 1943 r. wybuchło powstanie w getcie. Jedne z bardziej drastycznych fotografii powojennej Warszawy pochodzą właśnie z Muranowa, dzielnica została doszczętnie zrównana z ziemią.
Po wojnie nowe budynki stawiano na gruzach. Za odbudowę Muranowa odpowiadał architekt Bogdan Lachert, budynki wzniesiono w stylu modernistycznym, socrealistyczne akcenty są zasługą Bolesława Bieruta. Razem z nowymi osiedlami wytyczano nowe ulice. Słynne i odbiegające od zacisznych, niskich bloków było Osiedle Prezydenckie wybudowane u zbiegu ulic Andersa, Anielewicza i Świętojerskiej. Wysokie na 6-8 pięter, mocno nawiązujące do śródmiejskich MDM-ów.
Niewątpliwie jednym z bardziej znaczących obiektów na Muranowie jest Muzeum Historii Żydów Polskich Polin. Ten olbrzymi, szalenie nowoczesny budynek z wyczerpującą multimedialną ekspozycją jest świadectwem trudnej i często zakłamywanej historii narodu żydowskiego w Polsce. Znajduje się tu również sala edukacyjna, do której warto zajrzeć z dziećmi na kreatywną zabawę. Na uwagę zasługuje sama forma budynku, który zachwyca zarówno od wewnątrz, jak i na zewnątrz. Przy muzeum znajduje się miejski skwer, a na nim Pomnik Bohaterów Getta Warszawskiego.
Na Muranowie, przy placu Bankowym, swoje siedzibę w dawnym Arsenale ma też Muzeum Archeologiczne, które od paru lat pozostaje w remoncie. Za parę miesięcy powinniśmy ujrzeć zupełnie nowe oblicze bardzo ciekawej placówki.
Trzecim muzeum Muranowa jest Muzeum Więzienia Pawiak. Upamiętnia ono działalność więzienia Pawiak w czasie okupacji niemieckiej w latach 1939–1944. Jest to kolejne muzeum martyrologiczne o dość drastycznej ekspozycji.
Przy muranowskich ulicach znajduje się też wiele wartych uwagi i refleksji pomników upamiętniających trudną historię obszaru. Jednym z nich jest pomnik Umschlagplatz, który powstał na terenie dawnego placu przeładunkowego. W latach 1942-42 plac ten służył to transportu Żydów do Treblinki oraz dystryktu lubelskiego. Szczuje się, że przeszło przez niego 320 tysięcy Żydów.
Na rogu ulic Miłej i Dubois znaleźć można Kopiec Anielewicza. Bunkier służył do magazynowania towarów szmuglowanych z aryjskiej strony do getta, a mieścił się pod kamienicą, która została zniszczona w 1939 roku. Schron został otoczony przez Niemców i Ukraińców w 1943 roku. Szacuje się, że było w nim około 300 osób, cywilów i żołnierzy ŻOB. Wezwanie do poddania się skłoniło cywilów do opuszczenia schronu, który kolejno został zapełniony granatami i gazem. Znajdujący się w nim bojownicy popełnili zbiorowe samobójstwo. Kopiec usypano zaraz po wojnie z gruzów po okolicznych domach, wyeksponowano tu także obelisk, który upamiętnia to wydarzenie.
Warto przespacerować się także traktem pamięci męczeństwa i walki Żydów w Warszawie. Ścieżka wiedzie ulicami Stawki, Dubois i Zamenhofa i zawiera 22 pomniki, a także wyryte teksty upamiętniające osoby i wydarzenia związane z gettem warszawskim.
Najważniejszym parkiem miejskim Muranowa jest Ogród Krasińskich znajdujący się na pograniczu z Nowym Miastem. Został założony w XVII w. przy Pałacu Krasińskich i od wieluset lat służy mieszkańcom jako lubiane miejsce odpoczynku i rekreacji. Dziś mieszkczą się tu bardzo atrakcyjne place zabaw dla dzieci w różnym wieku, altanki, drewniane leżaki, stoły piknikowe, fontanny czy stanowiska do gry w bule.
Na Muranowie jest wiele doskonale zorganizowanych skwerów, wciśniętych między gęstą zabudowę. Skwer Mieczysława Apfelbauma to park linearny połączony z Skwerem gen. Jana Jura-Gorzechowskiego. Znajdują się tu dwa atrakcyjne place zabaw, jak również symbolicznie ważne miejsce – Ogród Sprawiedliwych w Warszawie, gdzie uczczono pamięć Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata, którzy narażając własne życie, udzielili pomocy ludności pochodzenia żydowskiego w czasie wojny i po niej. Przy ul. Andersa znajduje się Skwer Więźniów Politycznych Stalinizmu, upamiętniający ofiary reżimu w czasie i po II wojnie światowej.
Miejscem, z którym wielu Muranów się kojarzy, jest znajdujące się przy stacji metra Ratusz-Arsenał studyjne Kino Muranów. To kultowe miejsce – oferuje doskonały, ambitny repertuar, często gości międzynarodowe festiwale i przeglądy filmowe.
Dziś Muranów jest bardzo zróżnicowany pod względem zabudowy. Przez dziesięciolecia powstawały nowe budynki mieszkalne, nie brakuje tu również biznesowych wieżowców.
Muranów jest bardzo dobrze skomunikowany z innymi dzielnicami Warszawy, sam znajduje się właściwie w jej centrum. Mieszczą się tu dwie stacje pierwszej linii metra: Ratusz Arsenał i Dworzec Gdański. Po ulicach krąży wiele autobusów, a po głównych arteriach – Andersa, Jana Pawła, Słomińskiego, Solidarności oraz Stawki – tramwaje. W godzinach szczytu ulice bywają zakorkowane. Problemem w tym obszarze może być dostępność miejsc parkingowych.
Dostęp do edukacji na Muranowie jest bardzo dobry. Znajduje się tu wiele rejonowych i prywatnych przedszkoli i szkół podstawowych, jak również liceów. Swoje siedziby mają też wyższe uczelnie – Wydział Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego (Stawki), Wydział Ekonomii Uniwersytetu Warszawskiego (Długa), Warszawska Wyższa Szkoła Informatyki, Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania, OLYMPUS Szkoła Wyższa im. Romualda Kudlińskiego, Akademia Ekonomiczno-Humanistyczna w Warszawie d. WSFiZ, Wyższa Szkoła Sztuki Filmowej i Reżyserii, Chrześcijańska Akademia Teologiczna, Wszechnica Polska – Szkoła Wyższa TWP.
Miłośnicy sportu mają ogromne możliwości trenowania różnych dyscyplin. Zielone parki Warszawy to świetne tereny do biegania. Ponadto Muranów ma doskonałą sieć ścieżek rowerowych. Przy ul. Inflanckiej znajduje się basen o długości olimpijskiej. Na terenie Muranowa działają dwa kluby fitness – na Inflanckiej oraz w CH Arkadia. Mieszczą się tu również kluby sportowe i szkoły tańca.
Zakupy na Muranowie można zrobić w licznych osiedlowych sklepach. Na pograniczu z Żoliborzem znajduje się Centrum Handlowe Westfield Arkadia, gdzie jest właściwie wszystko – od sklepów spożywczych, przez odzieżowe, placówkę poczty polskiej, usługi, banki, kino i wiele innych.
Dostęp do opieki medycznej na Muranowie jest bardzo dobry. Przy Inflanckiej znajduje się szpital im. Krysi Niżyńskiej „Zakurzonej”. Poradnie Podstawowej Opieki Zdrowotnej działają na Andersa i Karmelickiej. Są też duże prywatne centra medyczne – Lux Med, Babka Medica oraz mniejsze gabinety specjalistyczne.
Mapa gastronomiczna Muranowa nie jest zbyt gęsta. Większość lokali znajduje się w CH Arkadia.
Wierni mieszkający w obszarze Muranów, przynależą do parafii w kościołach: Przemienienia Pańskiego ojców Kapucynów przy ul. Miodowej oraz Narodzenia NMP na Lesznie przy al. Solidarności 80 (dawny kościół Karmelitów Trzewiczkowych, tzw. kościół przesuwany, jego oś została zmieniona, by stał równo do al. Solidarności). Na Muranowie znajduje się również Kościół Ewangelicko-Reformowany przy al. „Solidarności” z 1866 roku, Ewangelicko-Augsburski przy ul. Miodowej. Swoją siedzibę przy ulicy Miodowej ma Warszawska Kuria Metropolitalna.
Muranów jest obszarem w centrum miasta, nad którym ciąży trudna historia. Jest doskonale skomunikowany i ma pełną, bardzo atrakcyjną infrastrukturę, ogromną ofertę kulturalną oraz wiele ciekawych lokalnych inicjatyw.