Działka ROD – jak zostać właścicielem Rodzinnego Ogrodu Działkowego?

Rodzinne Ogródki Działkowe są odpowiedzią na potrzeby mieszkańców metropolii, a ci bardzo chętnie z nich korzystają. Aktualnie w Polsce doliczyć się można ponad 900 tys. działek, których łączna powierzchnia przekracza 40 tys. hektarów. Szacuje się, że korzysta z nich łącznie około 4 mln osób, a to około 10% polskiego społeczeństwa. To właśnie w ogrodach ROD można z powodzeniem wypocząć na hamaku, uprawiać własne grządki pełne soczystych warzyw czy owoców, poznawać sąsiadów, a także spotykać się z bliskimi przy letnim grillu. Możliwości jest znacznie więcej i właściwie ogranicza nas tylko wyobraźnia.

ROD – Ty też możesz mieć swój ogródek w środku miasta

Działka w ROD to alternatywa dla typowych działek rekreacyjnych. Obie z nich mają swoje zalety i wady, o czym pisaliśmy w artykule: Działka rekreacyjna – co warto wiedzieć przed jej zakupem?

W przypadku działki w ROD, bardzo ważnym czynnikiem jest miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o ogródek. Jest to jedno z kryteriów ustawowych, które należy spełnić, by otrzymać działkę. Działkowiec powinien rzeczywiście korzystać z działki i dbać o nią, a co za tym stoi – mieszkać w pobliżu danego ROD.

Utrudniona komunikacja i duża odległość (np. gdy mieszkaniec Gdańska zapragnie działki w Krakowie) mogłyby skutkować zaniedbaniem, a w konsekwencji nawet odbiorem prawa do działki. Warto rozejrzeć się po okolicy, poznać okoliczne ROD-y i zasady na nich panujące, by upewnić się, że to rozwiązanie jest faktycznie na miarę naszych potrzeb. Ale jak właściwie znaleźć działkę w ROD?

Działkę w ROD można nabyć tak naprawdę na trzy sposoby:

• bezpośrednio od zarządu ROD (na podstawie umowy dzierżawy działkowej),
• od innego działkowicza (na podstawie umowy przeniesienia praw do działki),
• od osoby bliskiej.

Działka ROD od zarządu – święty graal?

Choć na oficjalnych stronach zarządów Rodzinnych Ogrodów Działkowych czy okręgu Polskiego Związku Działkowców znajdziemy informacje o możliwości nabycia działek bezpośrednio od lokalnych Ogrodów, w rzeczywistości jest to mało skuteczne rozwiązanie, bowiem działek jest stosunkowo niewiele, listy oczekujących długie, a ogródki, które wracają “do obiegu” są rzadkością.

Mimo to, warto sprawdzić lokalne Rodzinne Ogrody Działkowe i mieszczące się tam tablice ogłoszeń albo skierować zapytanie do Zarządu ROD lub okręgu PZD. Informacje kontaktowe dostępne są na stronach internetowych poszczególnych lokalnych Zarządów.

Zakup działki – gdzie szukać ogłoszeń?

Poszukując działki ROD warto skorzystać z internetowych serwisów ogłoszeniowych, takich jak OLX, grup w serwisach społecznościowych, a nawet prasy lokalnej. Pamiętaj, że duża część użytkowników działek to tzw. silversi, którzy w dalszym ciągu korzystają z tradycyjnych metod, takich właśnie jak analogowe tablice ogłoszeń czy gazety. Sprawdzić się może również „poczta pantoflowa”. Poinformuj znajomych, że szukasz działki w ROD. Szczególnie, jeśli sami są szczęśliwymi dzierżawcami ogródka, mogą wiedzieć, czy któryś z sąsiadów nie rozważa odsprzedaży.

Działka po bliskich

Prawo do działki nie podlega dziedziczeniu na zasadach ogólnych, a co za tym idzie – nie wchodzi w skład spadku. Nie jest to jednak jednoznaczne z tym, że w chwili śmierci działkowca, ogródek trafia od razu do zarządu ROD. Osobom bliskim przysługują szczególne uprawnienia w zakresie nabycia prawa do działki.

Zgodnie z art. 38 ustawy o rodzinnych ogródkach działkowych, w razie śmierci działkowca pierwszym uprawnionym do nabycia działki pozostaje małżonek, o ile zmarły pozostawał w związku małżeńskim. Tu przewidziano dwie możliwości:

• jeżeli prawo do działki przysługiwało małżeństwu, w chwili śmieci jednego z nich, drugi pozostaje wyłącznym dzierżawcą działki, a innym osobom bliskim zmarłego nie przysługuje prawo do roszczenia wobec zarządu ROD. Małżonek nie musi składać żadnych oświadczeń czy wniosków w tym zakresie;
• jeżeli dzierżawcą działki był jeden z małżonków, drugi ma prawo nabyć działkę składając oświadczenie do zarządu ROD przed upływem 6 miesięcy od śmierci działkowca. Później uprawnienie to wygasa.

Gdy małżonek działkowca nie złoży wspomnianego oświadczenia, o działkę będą mogły ubiegać się inne bliskie osoby zmarłego. Osoby te, niezależnie od stopnia pokrewieństwa, mają prawo ubiegać się o działkę przez 3 kolejne miesiące, tuż po okresie przeznaczonym dla małżonka działkowca. Jeśli działkowiec nie pozostawał w związku małżeńskim, osoby bliskie mają nie 3, a 6 miesięcy na wystąpienie do Zarządu o ustanowienie prawa na ich rzecz.

Co jeśli zgłosi się więcej niż jeden uprawniony? W takiej sytuacji to sąd rozstrzyga o ustanowieniu prawa do działki.

Działka w Rodzinnym Ogródku Działkowych – ile to wszystko kosztuje?

Działki ROD nie można kupić na własność, a jedynie otrzymać w dzierżawę. Oznacza to, że działkowiec nie jest pełnoprawnym właścicielem działki, a jedynie jej dzierżawcą. W praktyce, osoba posiadająca ustanowione prawo do działki może przenieść je na rzecz innej osoby, a sprzedaży formalnie podlegają wszelkie nasadzenia, obiekty, altany i urządzenia znajdujące się na jej obszarze. Zarząd ma 2 miesiące na akceptację lub odrzucenie wniosku osoby starającej się o działkę, a przez ten czas ogródek nadal należy do osoby sprzedającej.

Co ważne, „wykupienie” działki to nie jedyna opłata, na jaką musi być gotowa osoba zainteresowana ogródkiem w ROD. Nie można zapomnieć o konieczności uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) – działają tu dwie stawki. Prawo do działki opodatkowane jest stawką 1%, natomiast nasadzenia, urządzenia czy inne obiekty znajdujące się w ogródku podlegają opodatkowaniu stawką 2%.

W umowie sprzedaży praw do działki należy dokładnie opisać co jest przedmiotem sprzedaży i wyszczególnić ceny sprzedawanych przedmiotów. W innym wypadku całość zostanie objęta wyższym podatkiem. Obowiązek ten należy spełnić w terminie do 14 dni od chwili zawarcia umowy.

Opłaty na start dla nowego działkowicza

Nowy działkowiec w roku nabycia prawa do działki ponosi również dwie jednorazowe opłaty ogrodowe.

Pierwsza z nich to opłata inwestycyjna, która przeznaczona jest na remonty, konserwację infrastruktury ogrodowej czy nowe projekty. Opłata ta nie może przekroczyć wartości infrastruktury ogrodowej przypadającej na jedną działkę w ROD. Jej wartość ustala Zarząd ROD – w zależności od ogródka i regionu kwota ta wynosi od niespełna 1 tys. zł do nawet 5 tys. zł.

Druga opłata przeznaczona jest na zarządzanie ROD. Jej wysokość ustala Okręgowa Rada PZD, jednak nie może to być więcej niż 25% minimalnego wynagrodzenia. Aktualnie najczęściej możemy spotkać się ze stawką na poziomie około 300-600 zł.

Regularne koszty

Poza opłatami startowymi, działkowiec zobowiązany jest również do regularnego rozliczania się za wywóz śmieci, zużytą wodę i energię elektryczną, według stawek w swoim ROD. Jeśli osoba zbywająca działkę nie uregulowała opłat przed jej sprzedażą, obowiązek ten spada na nowego działkowca.

Dodatkowo działkowiec może wstąpić do Polskiego Związku Działkowców, dzięki czemu będzie miał realny wpływ na funkcjonowanie swojego Ogrodu. Umożliwi mu to uczestnictwo w walnych zebraniach, kandydowanie do władz czy decyzje o opłatach ogrodowych. Aby wstąpić do PZD konieczne jest złożenie oświadczenia woli o chęci przystąpienia w formie deklaracji członkowskiej. Coroczna składka z tego tytułu wynosi 6 zł rocznie od działki.

Czy w ogóle warto?

Z unijnych szacunków wynika, że co piąty mieszkaniec Europy narażony jest na niedopuszczalny hałas, który pogarsza jakość życia. Długoterminowe narażenie na ponadstandardowo głośne otoczenie może skutkować gorszym samopoczuciem, zaburzeniami snu, zmęczeniem czy chorobami układu krążenia. To pokazuje, jak ważne jest przebywanie w miejscach oddalonych od codziennego gwaru, które pomagają przywrócić wewnętrzną równowagę i spokój.

Terapeutyczne dla dużej części społeczeństwa są również prace w ogrodzie, a dowody na korzyści płynące z zieleni i uprawiania własnej grządki znajdziemy w licznych badaniach. Co więcej Rodzinne Ogrody Działkowe sprzyjają budowaniu lokalnej społeczności i poznawaniu sąsiadów. To niepodważalna zaleta w świecie, w którym coraz trudniej o zawieranie znajomości offline.

Jeśli poszukujesz wytchnienia w centrum miasta, działka w ROD może okazać się strzałem w 10!