Doskwiera Ci przewlekły brak czasu, a Twoje nieruchomości potrzebują zarządcy? A może chcesz sprzedać mieszkanie będąc za granicą? W tych i wielu innych czynnościach nieceniony może okazać się pełnomocnik. Pełnomocnictwo przy zakupie lub sprzedaży mieszkania – jak się do tego zabrać?
Chcesz kupić mieszkanie, ale przebywasz za granicą i nie możesz stawić się na czas w kraju? W tym artykule dowiesz się, kim jest pełnomocnik i jakie kwestie może załatwić w Twoim imieniu. Pełnomocnictwo a najem mieszkania – czy jest możliwe? Dzięki radom, których udzielił Sebastian Juszczak z Polskiego Związku Firm Deweloperskich, dowiesz się jakiej formy pełnomocnictwa wymaga Twoja sytuacja, a objaśniony Kodeks Cywilny nie będzie już zaszyfrowaną tajemnicą.
Przejdź do akapitów:
Pełnomocnik to osoba upoważniona do wykonywania czynności prawnych w imieniu innej osoby. Pełnomocnictwo ustalane jest na podstawie oświadczenia woli. Pełnomocnik może reprezentować mocodawcę (czyli osobę udzielającą pełnomocnictwa) w zakresie, który określony jest w dokumencie.
Pełnomocnikiem może być dowolna osoba posiadająca pełną lub ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Udzielając pełnomocnictwa powinniśmy wybrać osobę, do której mamy pełne zaufanie. Warto pamiętać, że istnieje możliwość upoważnienia więcej niż jednej osoby. W takim wypadku należy zdecydować o relacji pełnomocników. Mocodawca może ustanowić samodzielne występowanie pełnomocników lub ich wspólne działanie. Pierwszy wariant będzie korzystny w sytuacji, gdy jeden z pełnomocników będzie niedyspozycyjny. Drugi natomiast będzie wymagał podpisu każdego z pełnomocników, aby reprezentacja była możliwa.
Kiedy osobiste stawiennictwo podczas zakupu lub sprzedaży mieszkania będzie niemożliwe lub kłopotliwe do osiągnięcia, warto pomyśleć o pełnomocniku, który mógłby odciążyć nas z formalności.
Działanie przez pełnomocnika polega na tym, że inna osoba działa w naszym imieniu i na naszą rzecz. W tym wypadku mowa o zakupie lub sprzedaży mieszkania. Z pewnością warto skorzystać z pełnomocnika, kiedy mamy problem, aby osobiście stawić się na podpisanie umowy lub nie mamy czasu na udział w całym procesie zakupu czy sprzedaży mieszkania, do którego dochodzi np. konieczność uzyskania odpowiednich zaświadczeń. Warto również skorzystać z pełnomocnika, gdy przebywamy za granicą. – Sebastian Juszczak, stażysta w dziale prawnym PZFD
Podczas pobytu za granicą również możemy przeprowadzić transakcję kupna lub sprzedaży mieszkania. Pełnomocnictwo przy zakupie lub sprzedaży mieszkania podczas przebywania za granicą może okazać się szczególnie pomocne, gdy powrót do kraju jest utrudniony. Warto poznać proces, który umożliwi legalne przeprowadzenie danych transakcji.
Istnieje możliwość udzielenia pełnomocnictwa w czasie pobytu za granicą. Pamiętajmy jednak, że nadal istnieje konieczność dochowania formy notarialnej pełnomocnictwa. Udzielenie pełnomocnictwa u zagranicznego notariusza umożliwia nam niewracanie do kraju tylko na potrzeby sporządzenia pełnomocnictwa. W takim wypadku dokument przygotowany u zagranicznego notariusza będzie musiał ulec procesowi legalizacji w Polsce, poprzez nadanie klauzuli apostille. W Polsce zajmuje się tym Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Przed wizytą w ministerstwie dokument notarialny musi zostać wcześniej poświadczony przez właściwy miejscowo sąd okręgowy w Polsce. – Sebastian Juszczak, stażysta w dziale prawnym PZFD
Dokument pełnomocnictwa regulowany jest przez kodeks cywilny i to właśnie w nim znajdziemy wymagania dotyczące formy i treści pełnomocnictwa. Dane, jakich nie może zabraknąć w tym dokumencie to:
Aby sprzedać lub nabyć mieszkanie nie wystarczy pełnomocnictwo o charakterze ogólnym. Taka transakcja wymaga dostosowania rodzaju pełnomocnictwa do danej transakcji oraz musi zawierać odpowiednią formę. Pełnomocnictwo może zostać udzielone w trzech wariantach:
Pełnomocnictwo ogólne – obejmuje czynności zwykłego zarządu, czyli np. występowanie w imieniu mocodawcy przed urzędami, sądami, osobami fizycznym czy pobieraniem czynszu za nieruchomość,
Pełnomocnictwo rodzajowe – obejmuje rodzaj i zakres czynności dokonywanych powtarzalnie, np. zawieranie umów najmu, sprzedaż nieruchomości,
Pełnomocnictwo szczególne – dotyczy określonej sprawy, w której pełnomocnik ma nas reprezentować, np. sprzedaż czy zakup konkretnej nieruchomości lub auta.
Pełnomocnictwo nie może mieć charakteru ogólnego, skoro transakcja nabycia lub zbycia nieruchomości przekracza czynności zwykłego zarządu. W tym celu pełnomocnictwo powinno upoważniać pełnomocnika albo do nabywania/zbywania nieruchomości ogólnie (mowa wtedy o pełnomocnictwie rodzajowym) albo do nabycia/zbycia konkretnej nieruchomości (wtedy mamy do czynienia z pełnomocnictwem szczególnym). Warto dodać, żeby pełnomocnictwo upoważniało pełnomocnika do wszelkich czynności związanych z kupnem lub ze sprzedażą mieszkania, zwłaszcza do występowania i odbioru odpowiednich zaświadczeń. – Sebastian Juszczak, stażysta w dziale prawnym PZFD
Aby działać zgodnie z prawem, pełnomocnictwo musi być zawarte w takiej samej formie co czynność wykonywana przez pełnomocnika. Do zakupu lub sprzedaży nieruchomości wymagane jest sporządzenie aktu notarialnego, dlatego pełnomocnictwo musi być ustanowione notarialnie.
Pełnomocnictwo przy sprzedaży lub zakupie mieszkania powinno zostać zawarte w formie aktu notarialnego, ponieważ zgodnie z art. 99§1 Kodeksu cywilnego, jeżeli do ważności czynności prawnej potrzebna jest szczególna forma, pełnomocnictwo do dokonania tej czynności powinno być udzielone w tej samej formie. A umowa przeniesienia własności nieruchomości wymaga właśnie formy aktu notarialnego. – Sebastian Juszczak, stażysta w dziale prawnym PZFD
Jeśli myślisz o wynajmie nieruchomości, ale brakuje Ci czasu na zawieranie umów, kontrolowanie czynszu, zarządzanie mieszkaniem, pomocny może okazać się pełnomocnik, który będzie działał w zakresie czynności, które z nim ustanowisz.
Do ustanowienia pełnomocnika w sprawie zarządzania najmem nieruchomości nie jest konieczne pełnomocnictwo w formie aktu notarialnego, ponieważ umowa najmu również nie wymaga takiej formy. Dokument powinien być zawarty w formie pisemnej i zawierać dane identyfikujące obie strony, rodzaj i zakres pełnomocnictwa oraz podpis mocodawcy.
Rodzaj pełnomocnictwa należy dostosować do potrzeb. Jeśli zakres czynności obejmuje czynności zwykłego zarządu – wystarczy pełnomocnictwo ogólne. Do określonej czynności lub rodzaju czynności – np. zawierania umów, pobierania czynszu, można ustanowić pełnomocnictwo rodzajowe lub szczególne.
Bez względu na okoliczności, w każdym momencie mocodawca może cofnąć pełnomocnictwo. Szczególnie, jeśli strona reprezentująca nie spełnia oczekiwań i budzi wątpliwości, mocodawca powinien rozważyć odwołanie pełnomocnika. Najrozsądniejszym sposobem na cofnięcie pełnomocnictwa będzie dokonanie tego za pomocną narzędzi, które w razie konfliktów będą możliwe do udowodnienia.
Zgodnie z art. 101§1 Kodeksu cywilnego pełnomocnictwo może być w każdym czasie odwołane, chyba że mocodawca zrzekł się odwołania pełnomocnictwa z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa. Możliwość odwołania pełnomocnictwa w każdym czasie wiąże się z tym, że między pełnomocnikiem a mocodawcą powinno istnieć zaufanie – dlatego w przypadku jego utraty mocodawca jest upoważniony do odwołania pełnomocnictwa w każdym czasie (o ile nie zrzeknie się uprawnienia do odwołania pełnomocnictwa). – Sebastian Juszczak, stażysta w dziale prawnym PZFD
Jak tłumaczy nasz ekspert z Polskiego Związku Firm Deweloperskich, cofnięcie pełnomocnictwa może nastąpić w dowolnej formie – dla celów dowodowych warto posłużyć się jednak formą pisemną czy mailową. Informacja o odwołaniu pełnomocnika powinna do niego dotrzeć, tak aby ten mógł się z nią zapoznać. W żadnym wypadku nie jest wymagana zgoda pełnomocnika na cofnięcie pełnomocnictwa. Jednocześnie na podstawie art. 102 Kodeksu cywilnego po wygaśnięciu umocowania pełnomocnik obowiązany jest zwrócić mocodawcy dokument pełnomocnictwa – może jednak żądać poświadczonego odpisu tego dokumentu, ale w takim wypadku wygaśnięcie umocowania powinno być na odpisie zaznaczone.
Sytuacja życiowa może wymagać od nas konieczności współpracy z pełnomocnikiem. Należy wtedy wyznaczyć osobę godną zaufania. Niedbałe pełnomocnictwo przy zakupie mieszkania może okazać się ciosem w nasz portfel. Również pełnomocnictwo przy sprzedaży mieszkania nie będzie dobrym pomysłem, jeśli pełnomocnik nie będzie godnie reprezentował mocodawcy i zaniedba jego dobro. Pełnomocnictwo a najem mieszkania – to także możliwość, o której nie można zapominać. Warto pamiętać również, że kiedy pełnomocnik zaczyna budzić wątpliwości, zawsze istnieje możliwość odwołania danego pełnomocnictwa.
Sprawdź pozostałe porady z zakresu prawa.