Kim jest poręczyciel kredytu i jakie są jego obowiązki?

Czego dowiesz się z tego artykułu?

W tym artykule dowiesz się na czym polega poręczenie kredytu oraz kto może zostać poręczycielem. Podpowiemy też, co warto zawrzeć w umowie poręczenia, by ograniczyć ryzyko związane z podżyrowaniem kredytu. Wspomnimy także o tym, jak poręczenie kredytu wpływa na zdolność kredytową żyranta.

Przejdź do akapitów:

• Poręczyciel kredytu – kto to?
• Żyrant kredytu – kto może nim zostać?
• Poręczenie kredytu – na czym polega?
• Jak ograniczyć ryzyko związane z poręczeniem kredytu?
• Śmierć kredytobiorcy a poręczenie kredytu
• Ile kosztuje poręczenie kredytu?
• Czy można wycofać poręczenie kredytu?
• Poręczenie kredytu a zdolność kredytowa

Poręczyciel kredytu – kto to?

Poręczyciel, nazywany potocznie żyrantem, jest osobą zobowiązującą się przed bankiem do spłaty kredytu, jeśli osoba, za którą poręcza ma z tym trudności. Żyrant może poręczać zarówno mniejsze pożyczki np. niewielki kredyt gotówkowy, jak i znaczne zobowiązania takie jak kredyt hipoteczny.

Kiedy kredytobiorca spłaca zobowiązanie terminowo, poręczyciel nie jest zobowiązany do żadnych czynności. Problem występuje dopiero wtedy, gdy dłużnik nie jest w stanie samodzielnie dokonywać wpłat – cały ciężar spada na poręczyciela

Żyrant kredytu – kto może nim zostać?

Zwykle na rolę poręczyciela decydują się np. rodzice młodej osoby, która nie posiada wystarczającej zdolności kredytowej, by zaciągnąć większe zobowiązanie. Zdarza się, że rolę żyranta pełnią też dalsi krewni, a nawet przyjaciele.

Poręczyciel to osoba, która:

• ma minimum 18 lat,
• posiada zdolność do czynności prawnych,
• dysponuje zdolnością kredytową,
• nie ma zaległości w spłacie swoich zobowiązań.

Będąc poręczycielem masz prawo do wglądu w bieżącą sytuację zadłużenia – możesz w dowolnym momencie złożyć do banku wniosek o informacje na temat aktualnej wysokości zadłużenia, a wierzyciel powinien Ci je udostępnić.

Co ważne, poręczycielem nie musi być osoba prywatna, może to być również instytucja.

Poręczenie kredytu – na czym polega?

Poręczenie kredytu występuje w formie umowy cywilnoprawnej i jest jedną z form zabezpieczenia pożyczki. Gdy wiarygodność kredytobiorcy jest niewystarczająca np. z powodu niskich dochodów czy negatywnej historii kredytowej, wierzyciel może wymagać dodatkowego zabezpieczenia. Wtedy jedną z możliwości jest poręczenie kredytu przez osobę trzecią.

Żyrant, podobnie jak kredytobiorca, podlega ocenie zdolności kredytowej, musi on przedstawić odpowiednie dokumenty potwierdzające wysokość dochodów oraz poinformować o wszelkich zobowiązaniach. Pomyślne przejście procesu pozwala sfinalizować umowę kredytową. W umowie kredytowej widnieje podpis zarówno kredytobiorcy, jak i poręczyciela. W momencie złożenia podpisu poręczyciel staje się tzw. współdłużnikiem solidarnym, gwarantuje tym samym spłatę zobowiązania, jeśli główny kredytobiorca tego nie zrobi.

Bycie poręczycielem niesie ze sobą dużą odpowiedzialność – po podpisaniu umowy poręczenia kredytu jesteśmy zobowiązani wobec banku niemal tak samo jak właściwy kredytobiorca.

Jak ograniczyć ryzyko związane z poręczeniem kredytu?

Umowa kredytowa zobowiązuje nawet przez 30 lat, nie powinniśmy zatem odmawiać sobie prawa do tego, aby decyzję o poręczeniu podjąć świadomie. Aby jak najbardziej zminimalizować ryzyko, jakie niesie ze sobą poręczenie kredytu, warto dokładnie poznać sytuację materialną osoby, za którą poręczamy oraz zabezpieczyć się odpowiednią umową.

Jako żyrant, mamy prawo wspólnie z kredytobiorcą negocjować określone warunki umowy z wierzycielem. Które zapisy warto uwzględnić w umowie kredytowej?

1. Ograniczenie poręczenia kwotowo – np. do wysokości kwoty zobowiązania; jeśli do danej umowy zobowiązanych jest kilku poręczycieli to wierzyciel nie musi rozkładać pomiędzy nimi odpowiedzialności proporcjonalnie, każdy z nich może zobowiązać się do określonej części długu.
2. Ograniczenie poręczenia czasowo – udzielenie poręczenia od daty rozpoczęcia do daty zakończenia trwania umowy kredytowej.
3. Informacja o odsetkach – zapis ograniczający odpowiedzialność poręczyciela za spłatę odsetek oraz innych kosztów powstałych przez opóźnienia w spłacie.
4. Pierwszeństwo innych zabezpieczeń – zobowiązanie wierzyciela do egzekucji z majątku poręczyciela, jedynie wtedy, gdy pozostałe zabezpieczenia zaproponowane przez kredytobiorcę okażą się bezskuteczne.
5. Zapis o pomniejszeniu zobowiązania poręczyciela – zobowiązanie poręczyciela będzie malało z każdą kolejną spłatą kredytobiorcy.
6. Informacja o poręczeniu zwrotnym – poręczyciel może starać się o zabezpieczenie roszczenia zwrotnego; gdy główny kredytobiorca nie jest w stanie spłacać kredytu i obowiązek ten spada na poręczyciela, może on wystąpić o zwrot poniesionych kosztów.

Brak zabezpieczeń w postaci odpowiednich zapisów w umowie może nieść ze sobą znaczne konsekwencje. W najgorszym przypadku poręczenie kredytu może skutkować koniecznością spłaty cudzego kredytu.

Śmierć kredytobiorcy a poręczenie kredytu

Niestety nawet w chwili śmierci kredytobiorcy poręczyciel wciąż jest odpowiedzialny za poręczony kredyt. Zadłużenie w pierwszej kolejności przypada spadkobiercom, lecz jeśli zostanie ono przez nich odrzucone lub wystąpią problemy z jego spłatą, odpowiedzialność spada na poręczyciela. Wierzyciel ma prawo domagać się spłaty długu zarówno od spadkobierców, jak i poręczyciela.

Śmierć poręczyciela a kredyt hipoteczny

Decydując się na poręczenie kredytu należy wziąć pod uwagę to, że w momencie podpisania umowy kredytowej, stawiamy na szali bezpieczeństwo finansowe swoje i swojej rodziny. Śmierć żyranta nie wywołuje skutku w postaci umorzenia kredytu czy wygaśnięcia umowy poręczenia. Odpowiedzialność z tytułu umowy poręczenia to część spadku po poręczycielu – dług spadkowy przypada spadkobiercom żyranta.

Jeśli dług zostanie spłacony przez poręczyciela lub jego spadkobierców to przysługuje im roszczenie regresowe. Oznacza to, że mają oni prawo do dochodzenia zwrotu świadczeń wykonanych na inną osobę. Zgodnie z art. 376 §1 kodeksu cywilnego:

“Jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników. Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych.”

Ile kosztuje poręczenie kredytu?

Poręczenie kredytu przez bliską osobę jest zwykle bezpłatne, nie trzeba z tego tytułu ponosić żadnych kosztów. Istnieje możliwość ustalenia wynagrodzenia za poręczenie – żyrant za ponoszone ryzyko może oczekiwać wynagrodzenia, wtedy też wymagana jest oddzielna umowa poręczenia, w której należy zawrzeć odpowiednie informacje.

Najczęściej wynagrodzenie ma zastosowanie, kiedy instytucje lub wspólnicy udzielają poręczenia spółkom.

Czy można wycofać poręczenie kredytu?

Choć prawnie istnieje możliwość wycofania się z poręczonego kredytu, to w praktyce sprawa jest nieco bardziej skomplikowana. Aby rezygnacja z poręczenia była możliwa:

• obie strony muszą wyrazić taką wolę,
• dotychczasowa spłata musi przebiegać rzetelnie,
• główny kredytobiorca musi przedstawić inny sposób zabezpieczenia swojego kredytu, na który zgodzi się wierzyciel.

Wycofanie się z poręczonego kredytu nie jest możliwe wtedy, gdy dłużnik ma problemy ze spłatą długu, gdy występują jakiekolwiek opóźnienia czy też w wtedy, gdy bank przenosi odpowiedzialność za spłatę długu na żyranta.

Poręczenie kredytu a zdolność kredytowa

Jeśli zastanawiasz się nad poręczeniem czyjegoś kredytu, przemyśl wielokrotnie swoją decyzję, ponieważ będzie ona Twoim obciążeniem przez cały okres trwania umowy. W momencie podpisania umowy, informacja o zaciągniętym kredycie trafia do Biura Informacji Kredytowej (BIK). Bycie poręczycielem znacznie obniża zdolność kredytową, ponieważ podżyrowanie kredytu jest traktowane przez bank tak samo jak kredyt, który zaciągnęlibyśmy samodzielnie. Zatem, jeśli zapragniesz wziąć kredyt będąc poręczycielem, Twoja zdolność kredytowa może nie być wystarczająca.

Oczywiście nie zawsze poręczenie kredytu hipotecznego przekreśla możliwość podpisania własnej umowy kredytowej. Dobra zdolność kredytowa, czyli wysokie zarobki, niskie wydatki oraz terminowe wywiązywanie się z innych finansowych zobowiązań, umożliwiają uzyskanie potrzebnych środków.

Czy osoba, która ma kredyt hipoteczny może zostać żyrantem?

Aby zostać poręczycielem kredytu niezbędna jest odpowiednia zdolność kredytowa, zaciągnięty kredyt hipoteczny znacząco na nią wpływa. Jeśli mimo uruchomionego kredytu dysponujemy wysoką zdolnością kredytową – posiadamy duże wpływy i małe koszty życia – to posiadane zobowiązanie nie musi przekreślać możliwości poręczenia kredytu innej osoby.

Zobacz inne artykuły.