Co to jest zdolność kredytowa i jak ją uzyskać?

Czego dowiesz się z tego artykułu?

W tym artykule wyjaśniamy, czym dokładnie jest zdolność kredytowa, jakie czynniki na nią wpływają i co można zrobić, aby polepszyć swoją zdolność kredytową i otrzymać kredyt hipoteczny.

Przejdź do akapitów:

• Co to jest zdolność kredytowa?
• Ocena zdolności kredytowej – czyli co wpływa na zdolność kredytową
• Jak uzyskać zdolność kredytową i ją poprawić?

Co to jest zdolność kredytowa?

Odpowiadając na postawione pytanie, co to jest zdolność kredytowa, najlepiej sięgnąć do informacji zawartych w ustawie. Ustawa o prawie bankowym definiuje zdolność kredytową jako możliwość kredytobiorcy do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w terminie, który zostanie ustalony w umowie. Taką zdolność kredytową przydziela bank, który ma za zadanie szczegółowo sprawdzić wniosek kredytowy i na tej podstawie ocenić wielkość zdolności kredytowej. Osoba, która chce zaciągnąć pożyczkę w banku, jest zobowiązana do przedłożenia wszystkich niezbędnych dokumentów, które będą pomocne w procesie oceny zdolności kredytowej.

Mogłoby się wydawać, że każdy, kto ma stały dochód i nie ma problemów finansowych, uzyska zdolność kredytową. Jednak na tę decyzję składa się dużo czynników i wyliczeń. Warto pamiętać o tym, że każdy bank ma swój algorytm obliczania zdolności kredytowej, dlatego jej finalna kwota może różnić się między bankami od kilkudziesięciu do nawet kilkuset złotych. Jeśli wciąż zadajesz sobie pytania: jak sprawdzić zdolność kredytową, jak uzyskać zdolność kredytową i co wpływa na zdolność kredytową – koniecznie przeczytaj dalszą część artykułu.

Ocena zdolności kredytowej – czyli co wpływa na zdolność kredytową

Jeśli podejmiesz decyzje o wzięciu kredytu, bank będzie musiał przeprowadzić ocenę Twojej zdolności kredytowej. Jest kilka czynników, które znacząco wpływają na finalną kwotę uzyskanego kredytu – mogą one ją podnieść, obniżyć, albo, w najgorszym wypadku, wpłynąć na odrzucenie wniosku. Poniżej znajduje się lista czynników, na które bank na pewno zwróci uwagę przy podejmowaniu decyzji. Poniższe punkty pomogą Ci zrozumieć, co wpływa na zdolność kredytową.

Wysokość i źródło dochodów

Nasze comiesięczne wynagrodzenie jest jedną z pierwszych rzeczy, na jakie zwraca uwagę bank. Istotna jest zarówno jego wielkość, jak i forma uzyskiwania dochodu. Najważniejsze jest to, aby był on udokumentowany. Może być to wypłata, stała renta, dochód z wynajmu mieszkania, ale też np. emerytura. Pieniądze zarobione „na czarno” nie będą brane pod uwagę. Istotnym elementem będzie też forma umowy, dzięki której zarabiamy. W najlepszej sytuacji są osoby, które mają zatrudnienie na czas nieokreślony. W przypadku umów okresowych sprawa się trochę komplikuje, ponieważ bank może poprosić nas o wgląd do promesy zatrudnienia lub dokonać badania stabilności dochodowej.

W pierwszym przypadku pracodawca musi wykazać chęć zatrudnienia nas na co najmniej kolejny rok. Badanie stabilności dochodowej jest wykazem porównania pomiędzy tegorocznymi a zeszłorocznymi dochodami. Osoby, które mają umowę cywilnoprawną lub prowadzą działalność gospodarczą, spokojnie mogą liczyć na uzyskanie kredytu. Bank na pewno będzie przykładał większą uwagę do zweryfikowania takiej umowy, czy też działalności, jednak nie jest to problem nie do przejścia. Kredytodawca będzie interesował się stażem obowiązywania zatrudnienia czy też działalności. Niektóre banki będą wymagać półrocznego lub rocznego doświadczenia, inne nawet dwuletniego.

Obecne zobowiązania, zadłużenia

Banki dokładnie sprawdzają, czy kredytobiorca nie jest zadłużony lub też, czy nie spłaca aktualnie innego kredytu. Istotne będą też wszelkie karty kredytowe. Nawet jeśli z nich nie korzystamy, to koniec końców mogą nam obniżyć zdolność. Sam kredyt czy też spłacanie rat np. za telewizor nie jest przeszkodą, jeśli termin spłaty wygasa w najbliższym czasie. W innym przypadku bank może podważyć naszą zdolność kredytową i jej nie przyznać. Bank, sprawdzając zdolność kredytową, sprawdzi również wszelkie rejestry dłużników.

Koszty utrzymania gospodarstwa domowego

Bank weźmie pod uwagę wszystkie koszty, jakie ponosimy za utrzymanie gospodarstwa domowego. Nie są one liczone indywidualnie dla każdego potencjalnego kredytobiorcy. Dane te pobierane są z Głównego Urzędu Statystycznego, który prowadzi statystyki mówiące o tym, jaki jest koszt utrzymania gospodarstwa w zależności od jego wielkości. W przypadku tego wyliczenia istotna będzie również ilość osób utrzymywana w gospodarstwie domowym. Do kosztów gospodarstwa będą się wliczać także zasądzone alimenty. Każda kolejna osoba na utrzymaniu kredytobiorcy będzie stanowić obciążenie, które skutkuje obniżeniem wartości dochodów netto, a co za tym idzie, zmniejsza zdolność kredytową i szansę na udzielenie kredytu.

​Współkredytobiorcy

Tak naprawdę kredyt możemy wziąć z każdym: rodzicami, dziadkami, współmałżonkiem, a nawet z zupełnie nam obcą osobą. Jedynym warunkiem, jaki musimy spełnić, jest to, że taka osoba dobrowolnie podpisze umowę kredytową. Oczywiście współkredytobiorca musi wykazać się płynnością finansową. W zależności od oceny banku może okazać się, że taka osoba zwiększy lub zmniejszy naszą płynność.

Wiek kredytobiorcy

Ocena zdolności kredytowej wystawiana przez bank, w dużej mierze zależy od tego, ile mamy lat. Większość kredytodawców nie udziela kredytów na okres dłuższy niż 30-35 lat przy założeniu, że spłata ostatniej raty zostanie dokonana najpóźniej przed 80. rokiem życia. Należy pamiętać, że bank uwzględni fakt, że wejdziemy w wiek emerytalny – a to, jak wiadomo, zaniża nasze dochody.

Wielkość kredytu i wkładu własnego

Im wyższa kwota kredytu, o jaką się ubiegasz, tym większe ryzyko dla banku, że go nie spłacisz. Większą szansę na uzyskanie dużego kredytu uzyskamy, jeśli nasz wkład własny również będzie duży.

Ocena scoringowa

Każdy, kto ubiega się o kredyt, na pewnym etapie zostaje poddany ocenie punktowej. To zabieg, który ma na celu sprawdzić wiarygodność kredytobiorcy. Każdy kredytodawca sam ustala punkty i cechy, które sprawdza. W zależności od placówki mogą to być: wiek, wykształcenie, region zamieszkania, ubezpieczenia czy też stan cywilny. Każda z tych cech ma wagę punktową. W trakcie kontroli punktowej bank sumuje punkty i porównuje z idealnym kredytobiorcą, czyli takim, który zawsze na czas spłaca wszelkie zobowiązania. Przez ocenę możemy uzyskać wyższy kredyt, ale też otrzymać mniejszą zdolność lub w najgorszym przypadku odmowę naszego wniosku.

Jak sprawdzić zdolność kredytową? Istnieją programy i aplikacje internetowe (z opcją kalkulatora zdolności kredytowej), które pozwalają na wyliczenie zdolności kredytowej. Nie są one tak precyzyjne, jak te wyliczenia, które otrzymamy bezpośrednio w banku, ale mogą nam dać chociaż zarys naszej sytuacji. Co więcej, przed podjęciem decyzji o banku, w jakim podejmiemy kredyt, warto zobaczyć na stronach internetowych, jak dany bank przedstawia swoje oferty. Wniosek należy złożyć do kilku banków, gdyż w każdym możemy uzyskać zupełnie inne i bardziej korzystne dla nas warunki.

​​Jak uzyskać zdolność kredytową i ją poprawić?

Bank, w którym starasz się o udzielenie kredytu, musi sprawdzić kilka istotnym kwestii. Najważniejsza będzie informacja o Twoich dochodach netto, miesięcznych kosztach utrzymania, a także Twoja obecna sytuacja kredytowa – czy nie masz żadnych zadłużeń i, o ile Cię to dotyczy, jak Ci szło spłacanie poprzedniego zobowiązania kredytowego czy pożyczkowego. Oprócz tego bank będzie chciał poznać Twój wiek, wykształcenie, szczegóły dotyczące Twojej pracy (staż, stanowisko), stan cywilny oraz status mieszkaniowy. Wiadomo, że sytuacja będzie prostsza, jeśli starasz się o nieduży i krótkoterminowy kredyt. Natomiast zanim bank wypłaci Ci większą kwotę, musi mieć pewność co do Twojej sumienności. Jest kilka sposobów na to, żeby Twoja zdolność kredytowa zaczęła prezentować się korzystniej.

Historia w BIK

BIK (Biuro Informacji Kredytowej) to miejsce, które na pewno zostanie prześwietlone przez bank, dlatego koniecznie musisz zadbać o to, żeby był tam porządek – i zrób to jeszcze zanim złożysz w banku wniosek kredytowy. Bank weźmie pod uwagę wszystkie Twoje kredyty i pożyczki, a także sprawdzi to, w jakim czasie zostały one przez Ciebie spłacone. Jeśli nigdy nie miałeś potrzeby korzystania z takich usług, warto jednak kilka miesięcy przed staraniem się o kredyt wziąć sobie coś, nawet niedużego, na raty i terminowo to spłacić – brak historii utrudni bankowi rozeznanie się w Twoim podejściu do zobowiązań. Wzięcie odpowiedzialności za niewielki kredyt czy małą pożyczkę i systematyczne spłacanie da już bankowi jakiś obraz Twojej wiarygodności i rzetelności.

Pomoc doradcy kredytowego

Pomoc osoby, która zna się na rzeczy, może skrócić czas całego przedsięwzięcia, a także sprawić, że sam będziesz bardziej rozeznany w całej sytuacji. Dzięki temu będziesz przygotowany na pytania ze strony banku, a co za tym idzie – zrozumiesz, jak świadomie negocjować wszelkie warunki cenowe kredytu. Dodatkowo, jeśli chodzi o konkretniejszy kredyt (np. właśnie mieszkaniowy), ekspert finansowy pomoże Ci przygotować odpowiednie dokumenty, których, przy takim typie kredytu, może być naprawdę wiele.

Współkredytobiorcy

Znalezienie osoby, która zdecyduje się na wspólny kredyt, może być naprawdę dobrym rozwiązaniem. Taki układ sprawia, że zwiększają się szanse na pozytywną decyzję banku o przyznaniu kredytu. Dodatkowo możesz też czasami liczyć na korzystniejsze warunki kredytowe. Na plus może być także to, że Twoim partnerem może zostać ktoś z najbliższej rodziny, przez co – prawdopodobnie – będziesz czuł się bezpieczniej. Jednak, żeby do tego doszło – Twój „wspólnik” musi posiadać zdolność kredytową na poziomie akceptowalnym przez bank.

Rata równa vs rata malejąca

Raty równe są powszechnym sposobem spłacania kredytu. Wiążą się one z tym, że łączne kwoty raty są wyższe, ale na start kredytobiorca płaci mniejszą kwotę – dzięki czemu ma poczucie, że nie obciąża się już bardziej finansowo. W przypadku rat malejących, na samym początku trzeba płacić większe stawki, natomiast z czasem one maleją. Pierwsza opcja daje duży komfort psychiczny, a także jest sporym ułatwieniem – można bowiem ustawić comiesięczny przelew na taką samą kwotę. Poza tym, jeśli jesteś osobą, która stara się o duży kredyt, a Twoja zdolność kredytowa wygląda niepewnie, stałe raty (przez początkowe niższe kwoty do spłacania), pozwolą na wzięcie kredytu przy niższej zdolności do wypłacalności.

Negocjacje

Kiedy już Twój wniosek o przyznanie kredytu został pozytywnie rozpatrzony, nie musisz, a nawet nie powinieneś, biernie przyjmować wszystkiego, co zostanie Ci zaproponowane. Jeśli bank, po sprawdzeniu wszystkich potrzebnych rzeczy, stwierdził, że jesteś wiarygodnym i rzetelnym klientem – na pewno bardzo będzie chciał Cię mieć wśród swoich kredytobiorców. A to daje Ci pole do negocjacji. Oczywiście bank nie musi przystać na żadną Twoją propozycję, jednak Ty nie masz nic do stracenia, a zyskać możesz naprawdę wiele. Negocjować możesz wysokość marży czy oprocentowania.

Wzięcie kredytu może wydawać się dość proste, jednak okazuje się, że wcale takie nie jest. Oprócz szeregu formalności, związanych z samym kredytem hipotecznym, należy zwrócić uwagę przede wszystkim na zdolność kredytową. To ona wpływa finalnie na to, czy dostaniemy jakikolwiek kredyt i jaka będzie jego wysokość. Pamiętaj przede wszystkim o swojej historii w BIK, ustal wkład własny i zastanów się nad znalezieniem współkredytobiorcy.

Sprawdź pozostałe porady finansowe.